Hz. Xəlifətül Məsih V (Allah onun yardımçısı olsun) 4 iyun 2021-ci ildə İslamabaddakı (İngiltərə) Mübarək Məscidində Cümə xütbəsini oxudu. Xütbə müxtəlif dillərdə tərcümə ilə MTA televiziyasında canlı yayımlandı. Huzur-i Ənvər, kəlimə şəhadə və Fatihə surəsini oxuduqdan sonra belə buyurdu:

Əvvəlki xütbələrdə Həzrət Ömərdən (RA) , Qəzvət və Sarayadan bəhs olunmuşdur. Həmra Əsəd Döyüşü barəsində belə yazılıb kı, Uhud döyüşündən sonra Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) Mədinəyə qayıtdığı və kafirlərin Məkkəyə yol aldılar. Amma o Qürəyşin yenidən hücumun xəbəri aldı və ona görə Həmraul Əsəd adına olan bir məqama getməyə qərar verdi. Həmraül Əsəd Mədinədən səkkiz mil məsafədədir. Həzrət Mirzə Bəşir Əhməd Sahibin bu döyüş haqqında yazdıqları belədir:

Göründüyü kimi Ləşkəri-Qureyş Məkkəyə gedən yolu tutmuşdu. Onların bu hərəkətlərinin müsəlmanların diqqətini yayındırmaq məqsədi ilə edilə bilmələri və birdən geri dönüb Mədinəyə hücum etmələri ilə ehitmal olundu. Səhabələr bütün gecə Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) evini qorudular. Səhər bu qorxunun sadəcə xəyali olmadığı aydın oldu, çünki sübh namazından əvvəl Peyğəmbərə (sallallahu aleyhi və səlləm) Qureyşin Mədinədən bir neçə mil məsafədə dayandığı və orada mədinəyə hücum etmək haqqında mübahisə olunduğun xəbər verildi. Qureyşlərdən bəziləri bir-birinə istehza edirdilər ki, Məhəmməd (s.ə.s) -i öldürmədiniz, müsəlman qadınları əsarət altına almadınız və mülklərini əlinizə almadınızmı? İndi sizin əlinizdə imkan var kı onları alt-üst edin və müsəlmanlara buraxmayın kı onlar sizə qalıb gəlsin. Yarandığı imkandan istifadə edərək onları kökündən silmək vacibdir.  Bir qrup deyirdi: “Baş verənlərdən bəsləyin və Məkkəyə dönün, yoxsa kiçik bir döyüşdə qazandığınız şöhrəti itirməyəsiniz və bu qələbə məğlubiyyətə çevriləcək “. Amma sonda hücum rəyi üstün oldu və Qureyş Mədinəyə qayıtmağa hazır oldular. Peyğəmbərə (s) bu hadisələr barədə məlumat verildikdə dərhal müsəlmanların hazır olmalarını elan etdi, eyni zamanda Uhuda qoşulanlardan başqa heç kimin onunla birlikdə çıxmamasını əmr etdi. Həm də bir yerdə rəvayət olunur ki, Peyğəmbər (s) Qureyşin bu tövsiyəsi barədə xəbər aldıqda Həzrət Əbu Bəkr və Hz. Öməri çağıraraq məsələni onlara dedi. Hər ikisi də düşmənin təqib edilməsini tövsiyə etdi.

Uhudda yaralanan əksər mücahidləri yaralarını sararaq ağalarına qoşuldular. bu münasibətlə müsəlmanlar elə bir sevinc və coşğuyla çıxdılar ki, sanki qalib gələn bir ordu düşməni izlədi. Səkkiz mil məsafəni qət etdikdən sonra Həmraül Əsəddə çatdılar. Artıq axşam olduğu üçün peyğəmbər SAV burada bir düşərgə qurulmasını əmr etdi və tarlada müxtəlif yerlərdə odlar yandırmağı söylədi.

 Həmraül Əsədin sahəsindəki beş yüz atəş alovlandı ki, bunu görən kimi hər kəsin ürəyi heyrətləndi. Yəqin ki, bu vəsilə ilə Xuzəah qəbiləsinin Ma’bad adlı bir müşrik başçısı, Peyğəmbərin (s) xidmətinə gəldi və Uhudun şəhidlərə görə hz.Rəsulullaha baş sağlığı verdi. Ertəsi gün Ruha yerinə çatanda Qureyş ləşkərin orada düşərgə saldığını və Mədinəyə qayıtmağa hazırlaşdığını gördü. Məbəd dərhal Əbu Süfyana yaxənlaşdı və ona baş verdiyini söylədi. Allaha and olsun ki, Məhəmməd (sallallahu aleyhi və səlləm) ordusunu Həmra Əsəddə tərk etdim və bu qədər dəhşətli bir ordu görmədim və Ühüdün məğlubiyyətinə o qədər qəzəbləndilər ki, dərhal sizi həlak edəcəklər.

Əbu Süfyan və yoldaşları məbədin sözlərindən o qədər qorxdular ki, Mədinəyə qayıtmaq niyyətlərini tərk edərək dərhal Məkkəyə yola düşdülər. Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) Qureyşin bu şəkildə qaçması xəbərini aldıqda Allaha şükür edərək dedi: “Bu, kafirlərin qəlbinə saldığı Allah qorxusudur.” Bundan sonra o Həməraül Əsəsddə iki üç gün qaldı.

Bani Mustalik qəzəvəsi, 5-ci hicri ilinin Şəban ayında baş verdi. Bununla əlaqədar olaraq cənab Mirzə Bəşir Əhməd (ra) buyurur: Qureyşin təxribatı səbəbi ilə Xuzaa qəbiləsinin bir qolu olan Banu Mustalik Mədinəyə hücum üçün hazırlıq gördü. Bu xəbəri aldıqdan sonra cənab RəsuluAllah (s.ə.v) vəziyyəti öyrənmək üçün Burayda bin Hasib adlı bir yoldaşını göndərdi. Qayıdıb xəbərin doğru olduğunu söylədi. Peyğəmbərimiz (s.ə.v) bunu öyrəndikdə əsgərlərə hazır olmalarını əmr etdi. Əslində həzrət Peyğəmbərlə birlikdə bir çox səhabə və bir çox münafiq bu səfərə qatıldı. ۔ Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm), Əbu Zərrul Gaffari və ya Zayd ibn Harisanı özündən sonra Mədinə əmiri təyin etdi. Orduda cəmi otuz at var idi. Lakin dəvələrin sayı bir qədər çox idi və müsəlmanlar növbə ilə at və dəvələrə minirdilər.Yolda kafirlərin bir casusu tutuldu, vəziyyət və s. Barədə ona məlumat verilməsini istədi, lakin danışmaqdan imtina etdi. Bunun üzərinə müharibə qaydalarına uyğun olaraq Hz. Ömər (r.a) onu öldürdü. Beni Mustalikin məqsədi birdən Mədinəyə hücum etmək idi. Müsəlmanların gələcəyini eşidəndə çox qorxdular, eyni şəkildə ilahi iradə nəticəsində dəstəkçi tayfaları da onlara dəstək verməyi dayandırdılar. Fəqət Qureyş Bəni Mustaliki müsəlmanlara qarşı düşmənçilik hissi ilə o qədər doldurmuşdu ki, yenə də mübarizədən əl çəkmədilər. Müharibə başladığı zaman, Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) yaxşı tədbiri nəticəsində on kafir və bir müsəlmanın ölümü ilə Beni Mustalik mühasirəyə alındı ​​və silah atmağa məcbur edildi.

Həzrət Mirzə Bəşir Əhməd Sahib, Sirət Xatəm-un-Nəbiyyin adlı kitabda yazır:

Bu münasibətlə xatırlamaq da vacibdir ki, Səhih Buxaridə Peyğəmbərin (s.ə.s.) Banu Mustaliqə səhlənkarlıq halında heyvanlarını sularkən bir anda hücum etdiyi rəvayət var. diqqətlə baxsaq bu rəvayət tarixçilərin rəvayətinə zidd deyil, əslində bu iki rəvayət iki fərqli zamana aiddir, yəni hadisə budur ki, İslam ordusu Banu Mustalikə yaxınlaşdıqda, müsəlmanların çox yaxın olduqlarını bilmədikləri üçün Banu Mustalik hazırsız vəziyyətdə idilər. eyni vəziyyət barəsində buxaridə rəvayət var. ancaq müsəlmanların gəlişi xəbər verildikdə, dərhal əvvəlcədən planlaşmış hazırlıq sıraya düzüldülər. tarixçilər tərəfindən bəhs edilən vəziyyət budur və bu fərqi eyni təfsir Əllamə İbn Həcər və bəzi digər tədqiqatçılar tərəfindən verilmişdir və bu düzgün görünür.

Bani Mustalik yürüşündən qayıdarkən Mühacirlərdən biri Mədinədən gələn bir Ənsarı belindən vurdu. Bunun üzərinə hər ikisi öz qruplarını köməyə çağırdı. Bu hadisə Rəsuluna (səv) çatdıqda o, bunu lazımsız və çirkin hesab etdi və dedi ki cəhalət zamanın hərəkətlərindən vəz keçin. Ancaq Abdullah bin Ubay bunu eşidəndə dedi ki onlar belə edə bildilər. Yəni mühacirlər Ənsarları döydülər lakin Mədinəyə gəldiyimiz zaman “Ən şərəfli insan (neuzübillah) mütləq ən rüsvay edilmiş insanı oradan çıxaracaq” dedi. Bunu eşidəndən sonra Ömər (r.a) Abdullah bin Ubey’i öldürmək üçün icazə istəsə də, Hz. Allah Rəsulu (s.ə.v) icazə vermədi. Daha sonra Abdullah bin Ubey’in İslam’a olan riyakarlığı və düşmənçiliyi hər kəsə aşkar olduqda Peyğəmbərimiz (s.ə.v) Hz. Ömərə (r.a) dedi: Əgər mən onu öldürsəydim, insanlar məni günahlandırardılar, amma indi eyni insanlara onu öldürməsini əmr etsəm, özləri də onu öldürəcəklər.

Bu gün onun tərəfdarı olanlar, səbr və şərtləri üzündən ona qarşı çevrildi və hətta onu öldürə bilərlər. Hz. Ömər buyurur: Allaha and olsun ki, Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) sözləri bərəkət (xeyir) baxımından sözlərimdən daha böyük olduğunu bildim.

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) münafiqlərin başçısı Abdullah ibn Übəyi’nin cənazə namazını qılmağa başladıqda, Hz. Ömər ona Allahın münafiqlərin cənazə namazını qılmasını qadağan etdiyini söylədi. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) buyurdu: Mənə ixtiyar verilib ki onlar üçün bəxşiş diləyim ya yox. Beləliklə, Peyğəmbər (Ona Allahın salavatı və salamı olsun) cənazə namazını qıldı. Allah-Taala bu cür insanlara cənazə namazı qılmasını qadağan etdikdə, Peyğəmbərimiz (s) münafiqlərin cənazə namazı qılmağı dayandırdı. Əbu Səlma, Həzrət Cabir bin Abdullahdan nəql etdi ki, Həzrət Ömər bin Xəttab Qəzva Xəndək günündə gün batandan sonra gəldi və kafirlər Qureyşlilərə lənət etməyə başladılar. Dedi: “Ya Rəsulullah, gün batmağa başlayana qədər əsr namazını belə almadım.” Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) dedi: Allaha and olsun ki, mən də qılmamışam. Bunu eşidəndə biz Bəthan vadiyə getdik. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) namaz üçün dəstəmaz aldı və biz də dəstəmaz alıb gün batandan sonra əsr namazını qıldıq. Bu, Buxarinin rəvayətidir. Həzrət Peyğəmbərin (s) və əshabələrinin xəndək müharibəsi zamanı neçə dəfə namaz qıla bilməmələri barədə mübahisələr var. Bununla bağlı müxtəlif rəvayətlər mövcuddur.

Sonra Həzrət Əli rəvayət edir ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) xəndək döyüş zamanı kafirlərin müsəlmanlara orta namazı qılmağa imkan vermədiyinə görə “Allah onların evlərini və qəbirlərini atəşlə doldursun” dedi.

Sonra Əbu Übeyd ibn Abdullah atasından nəql edir ki, xəndək günü müşriklər Peyğəmbərə (s.ə.s.) axşama qədər dörd dəfə namaz qılmasına mane oldular. Və eyni rəvayət Həzrət Əlidən (R.A) də söylənib. Rəvayətçilər deyir ki, Rəsulullah (SAV) Bilala təlimat verdi və o azan oxudu, sonra iqaməyə oxumağını əmr etdi və Zöhr namazını qıldı, sonra iqaməni oxutdurub əsr namazını qıldı, sonra Peyğəmbər (s) iqaməni oxumağını söyləyib və axşam namaz qılındı, sonra Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) iqama əmr etdi və İşa namaz qıldırdı. Bu, Müsnəd Əhməd ibn Hənbəlin rəvayətidir.

Xəndək qəzvəsi zamanı Hz. Rəsulullahın (s.ə.v) və səhabələrinin neçə namaz qıla bilmədikləri barədə fərqli rəvayətlər vardır. Hz. Peyğəmbər (s) bütün rəvayətlərin zəif olduğunu izah etdi və yalnız bir rəvayətin doğru olduğunu söylədi. Əslində kahin Fətih Məsihin etirazına cavab verir və bunları söyləyir: “Fethü’l Bari Şerh-i Sahih-i Buhari” də belə yazılmışdır: Bir namaz, yəni əsr namazı həmişəkindən daha qısa müddətdə qıldı.

Hudeybiyya müqaviləsi münasibətilə Hz. Rəsulullah (s) Hz. Öməri (ra) göndərmək istədikdə o, Hz. Osman (ra) adını təklif edərək Hz. “Osman məndən daha hörmətlidir” dedi. Əslində Hz. Rəsulullah (s) Ömərin (ra) təklifini qəbul etdi.

Hudeybiyya müqaviləsinin şərtləri yazılırkən, Məkkə elçisi Süheyl oğlu Əbu Jandal qandal və qandallarla bağlı olaraq oraya gəldi. Bu an Süheyl bu şərti diktə edirdi: “Müsəlmanların tərəfinə gələn hər bir şəxs Məkkədən geri qaytarılacaqdır.” Hz. Allah Rəsulu (s.ə.v.) Süheyllə razılığın hələ tamamlanmadığını söylədi, lakin Süheyl onu qəbul etmədi. Sonra Peyğəmbərimiz (səv) xeyirxahlıqla dedi və bizə Əbu Jandalı verdi. Lakin Süheyl bunu açıq şəkildə təkzib etdi. Hz. Allah Rəsulu (s.ə.v.) Əbu Jandala səbirli olmağı tövsiyə etdi və “Allaha ümid edin” dedi. Bu mənzərə müsəlmanlar üçün çox üzücü idi. Nəhayət, hz. Ömər (ra) dözə bilmədi və titrəyən bir səslə Hz. Allah Rəsulundan (s.ə.v) soruşdu: Sən Allahın həqiqi peyğəmbəri deyilsənmi? Düşmənlərimiz səhv deyilmi? Bəs niyə bu biabırçılığa dözürük? Hz. Rəsulullah (s.ə.v) ona dedi: Mən Allahın Peyğəmbəriyəm və Onun iradəsini bilirəm və ona qarşı hərəkət edə bilmərəm. Hz. Əbu Bəkr (r.a) Ömərə (r.a) tövsiyə edərək dedi: Ömər! Özünüzü idarə edin və hz. Rəsulunun (s.ə.v) üzüyünü möhkəm tutun və əlini boşaltmayın. Hz. 4-cü xəlifə xilafətdən əvvəl bir calsa salana iclasındakı çıxışında dedi: Bir sual şəklini alaraq Hz. Ömərin ürəyindən çıxan kədər və ağrı bir çox digər səhabəni də sıxırdı. Hz. Ömərin bu cəsarəti onu o qədər üzdü ki, Hz. Ömər (r.a) ömrü boyu buna peşman oldu. Çox oruc tutdu, çox ibadət etdi, çox sədəqə verdi və bağışlanmasını istədi. Həmişə təəssüf hissi ilə Hz. Bu sualı Rəsulullah (s.ə.v) -ə verməsəydim.

Hudeybiyadakı Müsəlmanlar və Qureyşlər arasındakı razılaşmada Hz. Ömərin (r.a) da imzası var idi. Hudeybiyyədən qayıdarkən Fəth surəsinin ayələri nazil olduqda, müsəlmanlar çox təəccübləndilər. Görünür uğursuz qayıdırıq, amma Allah bizi qələbəmiz münasibətilə təbrik etdiyinə görə təəccübləndilər. Bu vəziyyət, yəni. Allah Rəsuluna (s.ə.v) çatdıqda dedi: Dərindən düşünsəniz, Hudeybiyyə müqaviləsinin həqiqətən böyük bir qələbə olduğunu başa düşəcəksiniz. Bizə qarşı döyüş meydanına düşən Qureyş özü müharibəni tərk etdi və sülh müqaviləsi bağladı. Üstəlik, gələn il Məkkənin qapılarını açacağımıza söz verdi. Peyğəmbərin (s.ə.v) çıxışından əvvəl Hz. Ömər (r.a) da şübhə və qətiyyətsizlik içində idi. Əslində Peyğəmbərimiz (s.ə.v) -ə dəfələrlə bu mövzuda bir sual vermək istədi, amma susdu. Fəth surəsi nazil olduqda Peyğəmbərimiz (səv) Öməri (r.a) çağırdı və dedi: Mənə bir surə nazil oldu ki, mənim üçün dünyada hər şeydən əzizdir. Hz. Ömər (ra), bu müqavilə həqiqətən İslamın qələbəsidir? deyə soruşdu. Peyğəmbərimiz (səv), Bəli! Bu mütləq qələbəmizdir dedi.

Hz. Ömər (r.a) haqqında növbəti dəfə danışmağa davam edəcəyini bildirdikdən sonra Hüzur-i Ənver aşağıda mərhum haqqında yaxşı danışdı və cənazə namazlarını qılacağını söylədi.

1- Cənab Melik Muhammed Yusuf Səlim 86 yaşında vəfat etdi. İnna lillahi və inna ilayhi raciun.

2- Cənab Şuayb Əhməd 56 yaşında vəfat etdi. İnna lillahi və inna ilayhi raciyun.

3- Cənab Maksud Əhməd Bhatti 52 yaşında vəfat etdi. İnna lillahi və inna ilayhi raciyun.

4- Cənab Cavid İqbal 66 yaşında vəfat etdi. İnna lillahi və inna ilayhi raciyun.

5- Hörmətli Mediha Navaz, 16 apreldə 36 yaşında vəfat etdi. İnna lillahi və inna ilayhi raciyun.

Huzur-i Ənver, mərhumun bağışlanması və dərəcələrinin yüksəldilməsi üçün dua etdi.