Cuma Hutbesi: Həzrət Rəsulullah SAV yüksək rütbəli əshabəsi və ikinci xəlifəsi Həzrət Ömər bin Xəttabın vəsfləri

 ‘Hz. Xəlifə əl-Məsih V (Allah onun köməkçi olsun) 2 iyul 2021-ci ildə İslamabadda (İngiltərə) Mübarək Məscidində Cümə xütbəsini buyurdu. Xütbə müxtəlif dillərdə tərcümə ilə MTA televiziyasında canlı yayımlandı. Quran və Fatihə surəsini oxuduqdan sonra Huzur-i Ənvər dedi: Bu günlərdə Hz. Ömərdən (ra) danışıram və eyni mövzunu də davam etdirəcəyəm. Hz. Muslih Mevud (ra) deyir: Xristianlar və Yəhudilər Yəmən torpağını idarə edirdilər. Qanunla dövlət onların sahibi olsa belə, Hz. Ömər (r.a) onları Ərəbistandan qovduqda, torpaqlarını zorla onlardan almadı, əksinə satın aldı. “Fəthü’l Bari Şərh-i Buxari” də yazılmışdır: Ömər (r.a) müşrikləri, yəhudiləri və xristianları Nəcranda sürgün etdi və torpaqlarını və üzüm bağlarını aldı. Hərbi əsirlərdən başqasının kölə olmasının İslamda qadağan olduğunu xatırladan Hz. Muslih Mevud (ra) buyurur: Allah buyurur: Ey müsəlmanlar! Başqaları kimi digər millətlərin üzvlərini tutaraq gücünüzü artırmaq istəyirsiniz? Allah bunu istəmir, əksinə, sonunuz baxımından sizin üçün yaxşı olan əmrlərə uyğun davranmağınızı istəyir. Əslində müharibə əsir götürülənlərdən başqa heç kimi kölə etmə. İslamın əvvəlində bu əmr ciddi şəkildə yerinə yetirildi. Hz. Ömərin (r.a) xilafəti dövründə Yəməndən bir heyət gəldi və İslamdan əvvəl xristianların onları heç bir səbəb olmadan kölə etdiklərindən şikayətləndilər. Hz. Ömər (r.a) dedi ki, bunu araşdıracağam. Əksinə, köləlik Avropada 19-cu əsrə qədər davam etdi. Hicri 18-də Hz. Ömərin (r.ə) xilafəti dövründə Mədinədə və ətraf yaşayış yerlərində şiddətli bir aclıq yaşandı. Yağış olmadığı üçün bütün ərazilər qara kül oldu və bu vəziyyət doqquz ay davam etdi. O il Yenidənqurma ili, yəni kül ili adlanır. Hz. Ömər (r.a) Misirin o zamankı qubernatoru Amr bin Əl-Əsəyə (r.a) kömək üçün bir məktub yazdı. Bunun üzərinə Hz. Əmr bin əl-Əs (ra) buğda və taxıl yüklənmiş min dəvəni göndərdi. Yağ və paltar buna əlavə idi. İraq valisi Sad (ra) üç min dəvə buğda və taxıl göndərdi. Hz. Ömər (r.a) onu kəndlərə göndərdi. O şiddətli günlərdə Hz. Ömər (r.a) nəzarəti altında yemək hazırladı və insanlarla birlikdə yedilər. Hz. Ömər (ra) davamlı oruc tuturdu, bir gün dəvə kəsildi və axşam dəvənin parçaları və dəvənin qaraciyəri Hz. Ömərə (ra) təqdim edildi. Hz. Ömər (r.a) haradan gəldiyini soruşduqda, o gün kəsilən bir dəvə olduğu deyilir. Hz. Ömər (r.a) dedi: Nə ayıbdır! Yaxşı hissələri özümdə saxlasam və digər hissələrini xalqa verərəmsə, nə qədər pis idarəçiyəm. Aclıq dövründə, Gecə namazından sonra Ömər (r.a) gecənin son hissəsinə qədər davamlı olaraq namaz qılaraq Mədinə ətrafında gəzdi. Özü, ya Allah! Əlimlə Məhəmmədin (s) ümmətini fəlakətə salma deyə dua edərdi. İbn Taus atasından nəql edir: Ömər (r.a) insanların vəziyyəti yaxşılaşana qədər nə ət yeyirdi, nə də yağ yeyirdi. İyaz bin Xəlifə deyir: Qıtlıq ili, Hz. Ömərin (r.a) rəngi qaraldı. İnsanlar deyirdilər ki, Allah aclığı aradan qaldırmazsa, Hz. Ömər (ra) müsəlmanlar üçün kədərlənərək öləcək. Mədinənin hər tərəfinə bədəvilər (kəndlilər) gəldi. Hz. Ömər (r.a) onları müxtəlif səhabələrlə sayaraq hamısının yeyib içmələri üçün bir sistem qurdu. Qıtlıq son həddə çatanda bir kişi yuxusunda Peyğəmbərin dua etməyə diqqət çəkdiyini gördü. Əslində Hz. Ömərin (r.a) göstərişi ilə istiska (yağış) namazı qılındı. Ravi deyir: Ömər (r.a) namaz qılaraq evə çatmazdan əvvəl meydanlar yağışdan gölə çevrildi. Məscid-i Nəbəvidə döşək Hz. Ömərin (r.a) xilafəti dövründə qoyulmuşdu. Xilafət dövründə Məscid-i Nəbəvi 17 hicri ildə böyüdülmüşdür. Bu genişlənmə Hz. Rəsulullahın (s.ə.v) mübarək dövründə olduğu kimi bərpa edildi. Siyahıyaalma Hz. Ömərin xilafəti dövründə başladı Eynilə qida tədarükündə rahatlıq üçün normasiya sistemi istifadə edilmişdir. İslam dövlət sisteminin necə işlədiyi barədə Hz. Muslih Mevud (ra) buyurur: Rəsulullah (s.ə.v) Mədinəyə gələndə ilk işi torpaq sahiblərini torpaq olmayanlarla qardaşlıq etmək idi. Ənsar və Mühacirlər arasında qurulan birlik (qardaşlıq) İslam bərabərliyinin ilk nümunəsi idi. Eynilə, bir müharibə zamanı Peyğəmbərimiz (səv) hər kəsin ədalətli bir yemək yeyə bilməsi üçün bir yemək kartı təyin etdi. Bəhreyn kralı müsəlman olduqda Hz. Rəsulullah (s.ə.v) ona göstəriş verdi: Ölkənizdə yaşamaq üçün əmlakı olmayanlara dörd dirhəm pul və paltar verin ki, ac və çılpaq qalmasınlar. Peyğəmbərimiz (s.ə.v) -in vəfatından sonra, müsəlmanlar dünyanın müxtəlif bölgələrinə yayıldıqda yemək problemi çox çətinləşdi. Sonra hz. Ömər (r.a.) bütün insanları siyahıya alaraq bir nisbət sistemi qurdu. Bu siyahıyaalmanı insanların mallarını əlindən almaq üçün deyil, onların qida ehtiyaclarını sistemə qoymaq üçün etmişdi. Dünyadakı bütün dövlətlər siyahıyaalma aparır ki, insanlar keçilərini qurban versinlər və orduda xidmət etsinlər. Ancaq hz. Ömər (ra)’ Digər tərəfdən, əhalinin qida ehtiyaclarının bir sistemə sığması üçün bir siyahıyaalma apardı. Bu, insanların ehtiyaclarını ödəmək üçün İslamda atılan ilk addım idi. Bu sistem köklü olsaydı, bundan sonra başqa bir sistemə ehtiyac qalmazdı. Çünki dövlət bütün ölkənin ehtiyaclarından cavabdehdir. Bu gün Sovet Rusiyasının yoxsulların qida və geyim ehtiyaclarını bir sistemə bağladığı deyilir, halbuki bu cür iqtisadi sistemi tətbiq edən İslam idi. Hz. Ömərin (ra) dövründə hər kənd, qəsəbə və şəhərdəki insanların adları qeyd edildi. İslam dininə görə, dövlət hər bir şəxsin yeməyinə, sığınacağına və geyiminə cavabdehdir. İslamdan əvvəl heç bir din bu qaydanı təklif etmədi.

20 hicri ildə Hz. Ömər (r.a), idarəetmə asanlığı üçün fəth edilmiş ölkələri səkkiz bölgəyə böldü. Eynilə, onun hakimiyyəti dövründə bir şura məclisi quruldu. Şura məclisində Ənsar və Mühacirlərdən gələn səhabələr var idi. Gündəlik məsələlərdə bu məclisin qərarı yetərli sayılırdı. Ancaq nə qədər əhəmiyyətli bir məsələ olsaydı, Ənsar və Mühacirin ümumi iclası olardı və bu məsələ səsvermə yolu ilə həll ediləcəkdi. Hz. Ömər (r.a) dövlət məmurlarına belə bir tövsiyə edərdi: Siz imam olaraq xalqa təqlid edilmək üçün göndərilirsiniz. Müsəlmanlara haqqlarını verin; Onları danlamayın; Heç kimə lazımsız olaraq tərifləmə, əks halda cazibəyə düşəcəklər. Türk atlarına minməyəcəklərinizə (qiymətli) nazik paltar geyməyəcəyinizə, ələnmiş (qiymətli) un yeməyinizə və qapılarda keşik qoymayacağınıza dair səlahiyyətlilərdən vəz keçəcəksiniz. Səlahiyyətli orqanların əmlakı müəyyənləşdirildi və əmlakının mənbəyini izah edə bilməsə, əmlakı müsadirə ediləcək.

İraq və Şamın fəthindən sonra Hz. Ömər (r.a) diqqətini vergi sisteminə yönəltdi. Sultanların zorla ələ keçirdiyi və qohumlarına, tanışlarına və varlı insanlarına verdiyi torpaqları yerli insanlara qaytardı. Eynilə, vergi qaydaları tənzimləndi və vergi yığımı son dərəcə yumşaq edildi. Hz. Ömər (r.a) qeyri-müsəlmanların rəyini istədi və fikirlərini nəzərə aldı.

Hz. Ömər (r.a) haqqında deyilənlərin növbəti dəfə davam edəcəyini söylədikdən sonra Hüzur-i Ənvər bir veb səhifənin açıldığını elan etdi.

Mərkəzi arxiv filialı və tədqiqat mərkəzi www.ahmadipedia.org veb səhifəsini hazırladı. Burada, bir axtarış motoru tərzində, camaat kitabları, şəxsiyyətləri, hadisələri, inancları və binaları ilə əlaqəli materiallarda axtarış aparıla bilər. İnternet səhifələrinə, Camaat qəzetindəki videolara və məqalələrə keçidlər hər materialda yer alır.

Dünyaya yayılan camaat üzvləri heç bir yerdə qeyd olunmamış bir çox faydalı məlumata sahibdirlər. Bu veb səhifədə töhfə vermək üçün bir seçim var, hər kəs şahidi olduqları hər hansı bir mövzu və ya hadisə və ya əlyazma barədə öz məlumatlarını təqdim edə bilər. İstifadəçilər tərəfindən göndərilən şeylər araşdırıldıqdan və təsdiqləndikdən sonra müvafiq mövzuya daxil ediləcəkdir.

Bu veb səhifənin hazırlanmasının texniki mərhələləri mərkəzi İT şöbəsinin daimi heyəti və könüllülər tərəfindən çox yaxşı həyata keçirilmişdir. Arxiv filialının müəllimləri və könüllüləri materialların hazırlanmasında məqalələri əldə etməkdən tərcümələrinə və internetə yükləməyə qədər çox çalışdılar. Allah hamısını ən yaxşı şəkildə mükafatlandırsın.

Huzur-i Enver bu veb saytını cümə namazından sonra açacağını açıqladı.